Ο Στίβεν Χόκινγκ αναμφισβήτητα υπήρξε μια κορυφαία μορφή των Φυσικών Επιστημών και της Κοσμολογίας του 20ού αιώνα. Ουδόλως όμως υπήρξε σοβαρός στοχαστής με την έννοια της κριτικής σκέψης, όπως διατείνονται δοξολογώντας τον μετά τον θάνατό του τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης.
Τον Σεπτέμβριο του 1998, όταν επισκέφθηκε το Φυσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, σε σχετική ερώτηση που του έκανε ο γράφων για τον θετικισμό ως ρεύμα σκέψης και τα πιθανά αρνητικά αποτελέσματά του, απάντησε εκθειάζοντας τον θετικισμό. Ο τελευταίος είναι το Παράδειγμα με την επιστημολογική έννοια του όρου του σκληρού συντηρητισμού στον κλάδο των Θετικών Επιστημών.
Ο πατέρας του συγκεκριμένου διανοητικού ρεύματος, Αύγουστος Κοντ, μετά τη Γαλλική Επανάσταση, ως συνειδητός αντεπαναστάτης, οργάνωσε τις επιστήμες σε μια αυστηρή θεοκρατική ιεραρχία τάξης για να μην εισέρχεται η αμφισβήτηση των κοινωνικών συγκρούσεων. Μάλιστα, στο κοινωνικό επίπεδο, ήταν απροκάλυπτα υπέρ των πλουσίων και της σκληρής ταξικότητας.
Ο θετικισμός, πολέμιος της δημοκρατίας της γνώσης και της επιστήμης, στον 19ο και στον 20ό αιώνα, πήρε διάφορες μορφές. Διατήρησε όμως έναν σκληρό πυρήνα αυταρχικών πρακτικών και καθεστωτικών αντιλήψεων αναλλοίωτο. Ο Rene Verdenal σημειώνει μεταξύ άλλων: «Σε τελευταία ανάλυση, το “θετικό” είναι η φιλοσοφική διατύπωση που επιτρέπει να κάνουμε την επιστήμη θρησκεία: η επιστήμη, απαλλαγμένη από κάθε θεωρητικό Επέκεινα της φιλοσοφικής ενατένισης, μετατρέπεται σε ιδιωτική θρησκεία με θεολογική προοπτική και περιορίζεται στα “γεγονότα” της θρησκευτικής πρακτικής: τις κοινωνικές τελετουργίες.
Το φαινόμενο του θετικισμού εκφράζει την εξαφάνιση της φιλοσοφίας υπό την επίφαση μιας ιδεολογικής μεταμόρφωσης, όπου η ιδέα της επιστήμης ρέπει προς τη θρησκεία. Ο Comte με τον τρόπο του διαλύει τη φιλοσοφία τόσο ως επίπεδο θεωρητικής σύνθεσης όσο και ως κέντρο πολιτισμικής κριτικής, αποκαθιστώντας τη θρησκεία ως κατακλείδα μιας ιστορικής ακινησίας προς χρήση της δυτικής κοινωνίας του δέκατου ένατου αιώνα» («Η Φιλοσοσοφία», τόμος Γ', επιμ. Φρανσουά Σατελέ, μτφρ. Κωστής Παπαγιώργης, εκδ. Γνώση). Η πολιτισμική κριτική, τέκνο της Φιλοσοφίας, είναι σύμφυτη με την ανάπτυξη της δημοκρατίας, χωρίς αυτήν η δημοκρατία πεθαίνει.
Ο Χόκινγκ επέλεξε τον θετικισμό με όποια παραλλαγή του, άλλωστε δεν θα μπορούσε να ανέλθει επιστημονικά αν δεν το έπραττε. Το σύστημα τον έκανε σταρ με μεταμοντέρνα χαρακτηριστικά και έλεγε τις «στοχαστικές» του κοινοτοπίες χωρίς ίχνος οντολογίας και ηθικοπολιτικής κριτικής. Διατύπωνε μόνο εργαλειακές, επιδερμικές επισημάνσεις άνευ ουσίας για όντα χωρίς ευθύνη, με την τεχνοεπιστήμη όργανο της αγοράς.
Του Παναγιώτη Γεωργουδή(efsyn.gr)
