Αυξάνονται τα κρούσματα ιλαράς στη χώρα μας. Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), συνολικά έχουν καταγραφεί 405 κρούσματα ιλαράς, με μεγαλύτερη συχνότητα στη Ν. Ελλάδα. Στη μεγάλη πλειονότητα πρόκειται για άτομα Ελληνικής υπηκοότητας (κυρίως μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά και άτομα από το γενικό πληθυσμό κυρίως στην ηλικιακή ομάδα 25-44 ετών) που δεν έχουν ανοσία στην ιλαρά, αναμεσά τους και επαγγελματίες υγείας που ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι.

Έχει καταγραφεί ένας θάνατος σε εργαστηριακά επιβεβαιωμένο κρούσμα ιλαράς που αφορούσε βρέφος Ρομά 11 μηνών, με υποκείμενη δυστροφία, ανεμβολίαστο, το οποίο κατέληξε με κλινική εικόνα σηψαιμίας.

Συστήνεται ο εμβολιασμός με το μικτό εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιο MMR) των παιδιών, των εφήβων και των ενηλίκων που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που έχουν γεννηθεί μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου πρέπει να είναι εμβολιασμένοι με 2 δόσεις εμβολίου για την ιλαρά. Η επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, η εγρήγορση των επαγγελματιών υγείας, η εντατικοποίηση των εμβολιασμών και η συνεχιζόμενη εγρήγορση των τοπικών και εθνικών αρχών αποτελούν απαραίτητα μέτρα για τον έλεγχο της νόσου, υπογραμμίζει το ΚΕΕΛΠΝΟ.

«Η επιδημική έξαρση δεν μας βρήκε απροετοίμαστους είχαμε ήδη προμηθευθεί περίπου 50.000 εμβόλια και ξεκίνησε η υλοποίηση σχεδίου», αναφέρει.Με την έναρξη της επιδημίας στις κοντινές χώρες το ΚΕΕΛΠΝΟ άρχισε εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού με αφίσες, διαφημιστικά μηνύματα, αλλά και δράσεις για τον εμβολιασμό των κοινωνικά αποκλεισμένων-ευάλωτων ομάδων όπως είναι οι Ρομά, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες.Από τον περασμένο Ιούνιο, υπογραμμίζει, έχουν γίνει 12.000 δόσεις και συνεχίζουμε με τελικό στόχο τα 25.000 εμβόλια έως το τέλος του χρόνου.Τα παραπάνω τονίζει ο αντιπρόεδρος του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων

Οι δράσεις για τον εμβολιασμό είχαν ατονήσει

Ο κ. Τερζίδης αναφέρει ότι οι δράσεις για τον εμβολιασμό των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων «είχαν ατονήσει και παραμεληθεί» κατά τα προηγούμενα χρόνια. Την τελευταία διετία, συνεχίζει, γίνεται μία ουσιαστική προσπάθεια αναβάθμισης της δημόσιας υγείας με τις δράσεις και πρωτοβουλίες του υπουργείου Υγείας.Χρειάζονται δράσεις ενημέρωσης οι οποίες θα στοχεύουν στο γενικό πληθυσμό, τις ειδικές ευάλωτες ομάδες, τους επαγγελματίες υγείας, αλλά και στους οπαδούς του αντιεμβολιαστικού κινήματος, οι οποίοι κατά τη γνώμη μου είναι η πιο επικίνδυνη και δύσκολη ομάδα στόχος», λέει ο κ. Τερζίδης, κάνοντας λόγο για «υπεροπτική στάση αν σκεφτούμε ότι στην Αφρική 500.000 παιδιά πεθαίνουν από επιπλοκές της ιλαράς.Προσθέτει ότι από τον Μάιο του 2016, σε συνεργασία με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, έχει ξεκινήσει εμβολιασμός όλων των παιδιών προσφύγων μεταναστών με τα εμβόλια προτεραιότητας: Ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας, διφθερίτιδας, τετάνου, κοκίτη, πολιομυελίτιδας, αιμόφιλου, της ινφλουέντσας, ηπατίτιδας Β και πνευμονιόκοκκου. Σημειώνεται ότι δεν έχει καταγραφεί κρούσμα ιλαράς σε πρόσφυγες-μετανάστες.Γίνονται επαναληπτικές δόσεις δίνοντας προτεραιότητα στα παιδιά που ξεκινούν να παρακολουθούν το σχολείο. Οι εμβολιασμοί γίνονται σε όλους τους χώρους διαβίωσης μεταναστών -προσφύγων σε συνεργασία με τις ΜΚΟ, που δραστηριοποιούνται στο πεδίο. Τον γενικό συντονισμό και σχεδιασμό, καθώς και την τήρηση του αρχείου των εμβολιασμών έχει η Γενική Γραμματείας Δημόσιας Υγείας και το ΚΕΕΛΠΝΟ. Την ευθύνη για τη φύλαξη και τη διάθεση των εμβολίων καθώς και για τη χορήγηση του βιβλιαρίου υγείας έχει το ΚΕΕΛΠΝΟ, καταλήγει ο κ. Τερζίδης.

Επιδημία Ιλαράς στην Ευρώπη - Το 2016, 90.000 άνθρωποι πέθαναν από ιλαρά

Στην Ευρώπη είναι σε εξέλιξη επιδημία Ιλαράς όπου έχουν καταγραφεί περισσότερα από 19.000 κρούσματα κατά την περίοδο 2016-2017 σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Μάλτα, Βουλγαρία, Ουκρανία, Τσεχία, Δανία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Σουηδία, Ιταλία, Ρουμανία). Όπως αναφέρει το ΚΕΕΛΠΝΟ, οι χώρες που έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η Ρουμανία (όπου από την αρχή του 2016 μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 9.539 κρούσματα και 34 θάνατοι) και η Ιταλία (όπου από την αρχή του 2017 μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 4.617 κρούσματα και 4 θάνατοι).

Από το 2000, περίπου 5,5 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων έχουν παρασχεθεί σε παιδιά σώζοντας περίπου 20,4 εκατομμύρια ζωές.

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την Ιλαρά

1. Τι είναι η ιλαρά;

H ιλαρά είναι ιογενής λοίμωξη υψηλής μεταδοτικότητας που οφείλεται στον ιό της ιλαράς -πρόκειται για RNA ιό που ανήκει στην ομάδα των παραμυξοϊών του γένους Morbillivirus. Ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό από το αναπνευστικό σύστημα και εγκαθίσταται στον αναπνευστικό βλεννογόνο και τους επιχώριους λεμφαδένες όπου και πολλαπλασιάζεται. Στη συνέχεια μεταφέρεται στο αίμα και με αυτό σε διάφορα όργανα. Η ασθένεια εμφανίζεται πιο συχνά τους χειμερινούς μήνες και την άνοιξη.

2. Πώς μεταδίδεται η νόσος;

Η ιλαρά χαρακτηρίζεται ως πολύ μεταδοτική νόσος. Ο ιός μπορεί να επιβιώσει στον αέρα ή σε επιφάνειες αντικειμένων περίπου 2 ώρες, ενώ απενεργοποιείται γρήγορα από τη ζέστη, το φως, το όξινο pH και τη θρυψίνη. Ο ιός της ιλαράς αποικίζει τον ρινικό βλεννογόνο και τον στοματοφάρυγγα ατόμων που νοσούν. Όταν
οι νοσούντες φταρνίζονται ή βήχουν, τα σταγονίδια διασπείρονται μέσω του αέρα και μπορούν να επιμολύνουν άλλα άτομα ή διάφορες περιβαλλοντικές επιφάνειες. Τα άτομα, που νοσούν, μεταδίδουν τη νόσο περίπου 4 ημέρες πριν από την εμφάνιση του εξανθήματος έως και 4 ημέρες μετά.

3. Πώς εκδηλώνεται;

Η νόσος συνήθως ξεκινά με πυρετό ο οποίος διαρκεί περίπου δυο με τέσσερις ημέρες, και ακολουθείται από βήχα, καταρροή και επιπεφυκίτιδα (φλεγμονή στα μάτια). Έπειτα από εμφανίζεται το εξάνθημα (το εξανθηματικό στάδιο διαρκεί πέντε με έξι ημέρες) αρχικά στο πρόσωπο και πίσω από τα αυτιά, εξαπλώνεται στον υπόλοιπο κορμό και στην πλάτη και στη συνέχεια επεκτείνεται στα άνω και τα κάτω άκρα. Το στάδιο της αποδρομής (ανάρρωσης) χαρακτηρίζεται από πτώση του πυρετού και εξαφάνιση του εξανθήματος σταδιακά με τη σειρά που εμφανίστηκε, δηλαδή σβήνει πρώτα από το πρόσωπο και τελικά από τα άκρα. Σε μερικές περιπτώσεις παρατηρείται λεπτή απολέπιση του δέρματος εκτός από τις παλάμες και τα πέλματα.

4. Πόσο σοβαρή είναι η νόσος;

Τα συμπτώματα της ιλαράς είναι από μόνα τους ενοχλητικά, οι επιπλοκές όμως είναι επικίνδυνες. Οι περισσότερες επιπλοκές είναι συχνότερες σε παιδιά κάτω των 5 ετών και ενήλικες άνω των 20 ετών.

5. Ποιες είναι αυτές οι επιπλοκές;

Οι συχνότερες επιπλοκές εμφανίζονται από το πεπτικό, αναπνευστικό και το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ). Από το πεπτικό εμφανίζεται διάρροια (8%) και σπανίως παροδική ηπατίτιδα. Σοβαρότερες επιπλοκές είναι η πνευμονία ιογενής ή δευτεροπαθής από μικρόβια (συχνότητα 6%) η οποία αποτελεί και τη συχνότερη αιτία θανάτου, η οξεία μέση πυώδης ωτίτιδα (7%), η οξεία εγκεφαλίτιδα (0,1%). Οι ενήλικες νοσούν σπάνια από ιλαρά αλλά σοβαρότερα από τα παιδιά. Οι επιπλοκές αφορούν κυρίως το αναπνευστικό: πνευμονία (30%), μέση πυώδης ωτίτιδα (29%), ιγμορίτιδα (25%). Η νόσηση κατά την εγκυμοσύνη σχετίζεται με αποβολή του εμβρύου, πρόωρο τοκετό, χαμηλού βάρους γέννησης νεογνό. Ένας στους 1.000 ασθενείς με ιλαρά θα παρουσιάσει εγκεφαλίτιδα και περίπου ένας στους 1.000 θα καταλήξει.

6. Γιατί θεωρείται σημαντικός ο εμβολιασμός;

Είναι γεγονός πως ο εμβολιασμός έχει συμβάλλει στην μείωση των κρουσμάτων ιλαράς όπως συμβαίνει με όλα τα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό. Η διαδεδομένη χρήση του εμβολίου της ιλαράς έχει οδηγήσει σε μείωση μεγαλύτερη του 99% των νέων κρουσμάτων, σε σχέση με την προ εμβολίου εποχή. Παρ’ όλα αυτά η ιλαρά παραμένει συχνό νόσημα, ακόμα και επιδημικό, σε πολλές χώρες.
Ο ιός είναι εξαιρετικά μεταδοτικός και μπορεί να εξαπλωθεί ραγδαία, ειδικά σε περιοχές με χαμηλό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης. Κατά την περίοδο 2016-2017, έχουν αναφερθεί περισσότερες από 14.000 περιπτώσεις και 41 θάνατοι σε όλη την Ευρώπη. Στην Ελλάδα έως τις 3/9/2017, έχουν κοινοποιηθεί 100 κρούσματα ιλαράς. Πρόκειται κυρίως για μικρά παιδιά από κοινότητες των Ρομά καθώς και για άτομα με ελληνική ιθαγένεια ηλικίας 25-44 ετών από τον γενικό πληθυσμό.

7. Τι είδους εμβόλιο χορηγείται για την πρόληψη της ιλαράς;

Το εμβόλιο MMR χρησιμοποιείται για την πρόληψη της ιλαράς και ακόμα 2 ιογενών νοσημάτων, της ερυθράς και της παρωτίτιδας. Το MMR αποτελείται από ζώντες εξασθενημένους ιούς. Αυτό σημαίνει πως μετά τον εμβολιασμό, ο ιός αναπαράγεται και προκαλεί ακίνδυνη λοίμωξη η οποία χαρακτηρίζεται από ελάχιστα ή και καθόλου συμπτώματα. Το ανοσοποιητικό σύστημα του εμβολιασμένου ενεργοποιείται με σκοπό να καταπολεμήσει αυτήν τη λοίμωξη, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται ισόβια ανοσία. Το εμβόλιο συνιστάται να γίνεται υποδόρια σε δυο δόσεις σε ηλικία 12-15 μηνών και 4-6 ετών. Σε περιοχές όπου υπάρχουν κρούσματα ο μβολιασμός του παιδικού πληθυσμού πρέπει να γίνεται σε ηλικία 12 μηνών. Επίσης σε περίπτωση επιδημικής έξαρσης της ιλαράς ο εμβολιασμός μπορεί να αρχίσει και σε μικρότερη ηλικία αλλά τότε χρειάζεται επανεμβολιασμός με το MMR στην ηλικία των 15 μηνών.

8. Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο MMR;

Ποσοστό άνω του 95% των ατόμων που έχουν εμβολιαστεί με μία δόση του MMR
θα αναπτύξουν ανοσία και για τα 3 ιογενή νοσήματα (ιλαρά, ερυθρά και παρωτίτιδα). Ο εμβολιασμός με δεύτερη δόση του MMR θα προσδώσει ανοσία σε όσα άτομα δεν ανταποκρίθηκαν στην 1η δόση.

9. Ως ενήλικας, χρειάζεται να εμβολιαστώ με το εμβόλιο MMR;

Ο εμβολιασμός είναι απαραίτητος για τις εξής κατηγορίες ενηλίκων:
-Φοιτητής
-Επαγγελματίας υγείας
-Γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας
-Ταξιδιώτης με προορισμό ενδημικές χώρες ή επιβάτης σε κρουαζιερόπλοιο.