Μπορεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο σχετικό νόμο να προέβη σε ευνοϊκές ρυθμίσεις και γενναιόδωρες μειώσεις προστίμων (συμπεριλαμβάνεται και η στατική μελέτη), ωστόσο οι μηχανικοί μιλούν για ένα τεράστιο κόστος (τουλάχιστον 2.000 ευρώ όπως εκτιμάται) που τελικά θα κληθούν να πληρώσουν οι πολίτες σε βάθος πενταετίας. Στον αντίποδα, το ΥΠΕΝ παραδέχεται «σιωπηλά» πως υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες πράγματι δεν χρειάζεται μελέτη και για αυτό το λόγο, άλλωστε, έχει στα σκαριά Υπουργική Απόφαση με την οποία θα αποσαφηνίζεται κάθε «γκρίζα» ζώνη.
Πού εντοπίζονται όμως οι ενστάσεις των αρμόδιων φορέων; Σύμφωνα με τα όσα είπε στον Ελεύθερο Τύπο ο Μιχάλης Καλογιαννάκης, πρόεδρος Πανελλήνιου Συλλόγου Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών (ΠΣΔΑΤΜ), «οι πολίτες αναμένεται να πληρώσουν ένα σημαντικό κόστος, πέρα από το πρόστιμό τους, σε αρκετές περιπτώσεις για αυθαιρεσίες στις οποίες είναι υπερβολική η απαίτηση για σύνταξη στατικής μελέτης, όπως για παράδειγμα για το κλείσιμο βεράντας μερικών τετραγωνικών». Οπως εξηγεί ο κ. Καλογιαννάκης, οι μηχανικοί περιμένουν τις αλλαγές στις απαιτήσεις για σύνταξη στατικής μελέτης, ενώ ήδη έχουν ξεκινήσει οι πιέσεις από ιδιοκτήτες προς τους μηχανικούς να κάνουν τα «στραβά» μάτια είτε στην υποχρέωση σύνταξής της είτε στο να μην προταθούν στατικές ενισχύσεις μετά τη σύνταξή της.
Ειδικότερα, με το νόμο τα κτίρια διαχωρίζονται σε δύο ομάδες.
α) Τα κτίρια κατοικίας που κατασκευάστηκαν μέχρι το 1982. Στα κτίρια αυτά, σύμφωνα με το άρ. 99 του νόμου, δεν απαιτείται η σύνταξη μελέτης στατικής επάρκειας και σύμφωνα με το άρ. 96 εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισής τους.
β) Τα κτίρια κατοικίας που κατασκευάστηκαν από την 01η.01.1983. Στα κτίσματα αυτά γίνεται τακτοποίηση για 30 χρόνια αλλά απαιτείται η σύνταξη Στατικής Μελέτης.
Αδικος διαχωρισμός
Οπως εξηγεί ο Θοδωρής Σεραφίδης, αρχιτέκτονας – μηχανικός και σύμβουλος της ΠΟΜΙΔΑ, τα παλιά κτίρια κατασκευάστηκαν με τον Αντισεισμικό Κανονισμό του 1959 ο οποίος ίσχυσε μέχρι το 1984. Κτίρια με αυτόν τον κανονισμό κατασκευάζονταν μέχρι το 1988 (ίσως και λίγο παραπάνω), αφού οι άδειές τους είχαν ισχύ 4 χρόνια από την έκδοσή τους. Συνεπώς με τον ν. 4495/17 διαχωρίζονται άδικα τα παλιά κτίρια που κατασκευάστηκαν με τον ίδιο αντισεισμικό κανονισμό σε: α) κτίρια που δεν χρήζουν άλλης προσοχής και β) κτίρια που πρέπει να ελεγχθούν ξανά.
Αλλο πρόβλημα που εντοπίζει ο τεχνικός κόσμος είναι αυτό των περιπτώσεων αυθαιρεσίας που γίνονται μέσα σε πολυκατοικίες. Πιο συγκεκριμένα, εκτιμούν ότι θα υπάρξουν τουλάχιστον προστριβές μεταξύ των συνιδιοκτητών που δεν έχουν εμπλακεί στις διαδικασίες ρυθμίσεων και δεν έχουν καμία αυθαιρεσία και εκείνων των ιδιοκτητών που νομιμοποιούν τις κατασκευές τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ελάχιστο κόστος για τη μελέτη στατικής επάρκειας είναι οι 2.000 ευρώ.
Πάντως, η απόφαση του ΥΠΕΝ, μεταξύ άλλων, αναμένεται να ξεκαθαρίσει με ποιο τρόπο, ανάλογα δηλαδή με ποιον κανονισμό και την ηλικία του κτιρίου, θα γίνεται ο έλεγχος στατικής επάρκειας και πώς θα αποφασίζονται οι αναγκαίες επεμβάσεις (Κανονισμός Επεμβάσεων, ευρωκώδικες κ.λπ.).
Σύμφωνα με το υπουργείο, εάν για την υπαγωγή αυθαιρέτων ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες εργασίες στατικής ενίσχυσης με την εκπόνηση στατικής μελέτης, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο μειώνεται κατά:
α) 60% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 3,
β) 50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2,
γ) 30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1.
Πότε υποβάλλεται η μελέτη
1) Για αυθαιρεσίες που δηλώνονται για πρώτη φορά στον ν. 4495/17, από την ημερομηνία υπαγωγής εντός:
5 ετών για τα κτίρια σπουδαιότητας Σ2, π.χ. κατοικίες, γραφεία, καταστήματα, ξενοδοχεία, βιομηχανίες, βιοτεχνίες, εμπορικές αποθήκες κ.λπ.,
3 ετών για τα κτίρια σπουδαιότητας Σ3 και Σ4, π.χ. εκπαιδευτήρια, κτίρια δημόσιων συναθροίσεων, νοσοκομεία κ.λπ.
2) Για αυθαιρεσίες που έχουν ήδη υπαχθεί στον ν. 4178/13:
κατά την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου ως αυτή ορίζεται στα άρθρα 53 και επόμενα του ν. 4495/17.
