Φαρμακερό τελεσίγραφο προς την κυβέρνηση -με θύματα πρωτίστως τους ασθενείς- σχεδιάζουν να παραδώσουν οι πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες μετά τα νέα μέτρα για τη φαρμακευτική δαπάνη.

Το τρίπτυχο των φαρμακερών επιλογών για την αγορά φαρμάκου, όπως παρουσιάστηκαν το περασμένο Σάββατο από τον αντιπρόεδρο του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), Κωνσταντίνο Παναγούλια, περιλαμβάνει: Τη μη κατάθεση αίτησης για ένταξη νέων καινοτόμων φαρμάκων στη θετική λίστα. Απόσυρση και άλλων καινοτόμων φαρμάκων από τη λίστα, όπως έκανε η Roche. Και, επίσης, απόσυρση παλιότερων καταξιωμένων φαρμάκων απ’ τη θετική λίστα και ένταξή τους στην αρνητική λίστα, όπου το κόστος μετακυλίεται εξ ολοκλήρου στον ασθενή.

Η παρέμβαση

Με παρέμβαση το απόγευμα του Σαββάτου στη διάρκεια ημερίδας του Συλλόγου Εργαζομένων του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), ο αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ, Κωνσταντίνος Παναγούλιας, απευθυνόμενος στην πρόεδρο του ΕΟΦ, Κατερίνα Αντωνίου, ξεκαθάρισε πως οι επιστροφές που πληρώνουν οι βιομηχανίες, εκτός του ότι θα φέρουν κι άλλες αποσύρσεις, θα αποτελέσουν τροχοπέδη όχι μόνο στην εισαγωγή νέων καινοτόμων φαρμάκων, αλλά και στη διατήρηση στη θετική λίστα των παλαιότερων καταξιωμένων φαρμάκων.

Η παρέμβαση του Κ. Παναγούλια όσον αφορά την πρόσβαση στα νέα φάρμακα -και όχι μόνο- ήταν οργισμένη. Οι επιστροφές που καλούνται να πληρώσουν οι βιομηχανίες αυτή τη στιγμή, επισήμανε, αρχίζουν από 30% και μπορεί να φτάσουν μέχρι και 60%. «Πιστεύει κανείς πραγματικά ότι αυτό δεν θα αποτελέσει τροχοπέδη στην εισαγωγή νέων φαρμάκων στην Ελλάδα;».

Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, ο Κ. Παναγούλιας αναφέρθηκε στα παλαιότερα καταξιωμένα φάρμακα, τα οποία όπως είπε κατά 50% αγοράζονται κατευθείαν από τον ασθενή. «Γιατί να μη ζητήσουν οι βιομηχανίες να βγουν κι αυτά τα φάρμακα από τη λίστα; Γιατί να πληρώνουν 30% επιστροφή στο κράτος;».

Πρόκειται για φάρμακα που κάθε ένα κοστίζει μέχρι 10 ευρώ, τα οποία όμως αθροιστικά και όταν συνυπάρχουν παθήσεις κάνουν έναν λογαριασμό καθόλου ευκαταφρόνητο στο τέλος του μήνα. Ηδη εκτός θετικής λίστας βρίσκονται 1.582 φάρμακα -1.366 Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ) και 216 Γενικής Διάθεσης Φάρμακα (ΓΕΔΙΦΑ)- τα οποία πληρώνουν 100% οι ασθενείς από την τσέπη τους. Το έξοδο, αυτό το οποίο προτίθεται να αυξήσει βγάζοντας κι άλλα φάρμακα από τη θετική λίστα ο ΣΦΕΕ, είναι σήμερα 1 δισεκατομμύριο ευρώ τον χρόνο.

Από τη στιγμή που τα φάρμακα αυτά είναι στη θετική λίστα, μπαίνουν στην υποχρεωτική έκπτωση 14-30% και στην επιστροφή (clawback) στο τέλος του χρόνου, τα οποία δεν είναι διατεθειμένη, όπως ανακοίνωσε χθες ο αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ, να πληρώσει η φαρμακοβιομηχανία. Επιπλέον, τα φάρμακα αυτά αντιστοιχούν στο 30% του όγκου των πωλήσεων του κλάδου.

Ο Κ. Παναγούλιας εξήγησε ότι η απόσυρση φαρμάκων τη στιγμή που εφαρμόζεται μια πολιτική στη χώρα μας η οποία ζητάει 60% επιστροφές από τις πολυεθνικές, ενώ διαθέτει από τις χαμηλότερες τιμές στην Ευρώπη, είναι μονόδρομος. Διότι θα γίνει αφορμή να ζητήσουν κι άλλες χώρες επιστροφές και ίσως πιο αυξημένες, γεγονός που θα οδηγήσει σε καταστροφή των πολυεθνικών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Ενδεικτικά ανέφερε πως η Γερμανία και η Σουηδία, όπου οι τιμές είναι πιο υψηλές, μπορεί να ζητήσουν επιστροφές 80% και ζήτησε από την κυβέρνηση να επανεξετάσει την πολιτική που εφαρμόζει.

Μεμονωμένες ενέργειες

«Δεν είμαστε απέναντι ούτε ενάντια», είχε ξεκαθαρίσει λίγο νωρίτερα η Κατερίνα Αντωνίου απευθυνόμενη στον έτερο αντιπρόεδρο του ΣΦΕΕ, Σταύρο Θεοδωράκη, που εκπροσωπούσε τον ΣΦΕΕ στη στρογγυλή τράπεζα με τίτλο «Σύγχρονες προκλήσεις και προοπτικές του ΕΟΦ».

«Απλώς», σημείωσε, «καμιά φορά οι στιγμές είναι δύσκολες και όταν είναι δύσκολες και καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι ως συνομιλητές, οι μονομερείς ενέργειες μπορούν να γίνονται, αλλά δεν επιβραβεύονται, ούτε ευοδώνονται», είπε αναφερόμενη προφανώς στην κίνηση της Roche.

Αλλωστε, σημείωσε η ίδια, «η τιμολογιακή πολιτική δεν είναι θέμα κανενός υπουργείου Υγείας. Είναι θέμα θεσμών, μη γελιόμαστε».

Και εξήγησε ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης από πλευράς θεσμών στη χώρα μας ήταν ο λόγος που οδήγησε στην εφαρμογή κατά κύριο λόγο τιμολογιακής πολιτικής με μειώσεις τιμών για τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης. Δεν εμπιστεύονταν οι θεσμοί τη χώρα ώστε να δώσουν χώρο για την εφαρμογή μιας συνολικής πολιτικής στο φάρμακο, επισήμανε, και πρόσθεσε ότι ο αγώνας που γίνεται σήμερα από την κυβέρνηση είναι να πείσει τους θεσμούς ότι έχει ένα όραμα συνθετικό.

«Δεν υπήρχε πρόβλημα πρόσβασης στα νέα φάρμακα μέχρι και πριν από λίγους μήνες. Τώρα αναμένεται να δημιουργηθεί πρόβλημα», παρενέβη ο Σταύρος Θεοδωράκης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, όλα ξεκίνησαν με το δελτίο Τύπου με ημερομηνία 27 Ιουλίου 2017 του υπουργείου Υγείας, με το οποίο η Αριστοτέλους στην ουσία ήθελε να καθησυχάσει τους ασθενείς ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα πρόσβασης σε νέα καινοτόμα φάρμακα που δεν έχουν ενταχθεί ακόμα στη θετική λίστα. Κι αυτό πάλι λόγω των αντιδράσεων της φαρμακοβιομηχανίας, αυτή τη φορά σε άλλα νέα μέτρα που θεσπίστηκαν από την κυβέρνηση και αφορούν την εισαγωγή νέων φαρμάκων στη θετική λίστα.

Κι εξηγούμε: Μέχρι την εισαγωγή των μέτρων αυτών η πρόσβαση στη θετική λίστα στη χώρα μας ήταν ελεύθερη για όλα τα φάρμακα και τις δραστικές ουσίες. Με τα νέα κριτήρια, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, για να μπει ένα φάρμακο ή μια δραστική ουσία στη λίστα, θα πρέπει να κυκλοφορεί σε 9 χώρες της Ευρώπης, να αποζημιώνεται σε 6, τρεις από τις οποίες θα πρέπει να διαθέτουν σύστημα αξιολόγησης.

Με λίγα λόγια θα πρέπει να έχει αξιολογηθεί το φάρμακο και να έχει γίνει διαπραγμάτευση της τιμής του από άλλες χώρες πριν έρθει στην Ελλάδα, κάτι που δεν ίσχυε μέχρι πρότινος.

Η εγκύκλιος Ξανθού

Ο ΣΦΕΕ δεν ήθελε το μέτρο. Τότε εκφράστηκε ξανά η απειλή ότι θα μείνουν οι ασθενείς χωρίς φάρμακα και θέλοντας να καταλαγιάσει τον θόρυβο, το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε ότι ακόμα κι αν δεν έρθουν οι καινοτόμες θεραπείες, θα μπορούν οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση σε αυτές.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την εγκύκλιο του υπουργού Υγείας Ανδρέα Ξανθού, τα φάρμακα αυτά θα μπορούν να εισάγονται στη χώρα και να αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ, ανεξάρτητα αν έχουν περάσει ή όχι από το «φίλτρο» της θετικής λίστας. Δόθηκε δε η δυνατότητα ασθενείς και θεράποντες να κάνουν τη σχετική αίτηση και ηλεκτρονικά (This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it..).

Με όλες τις πρόσφατες αποφάσεις της κυβέρνησης για τη φαρμακευτική δαπάνη (νόμος 4472/2017 και σχετικές διατάξεις και μέτρα) συνολικά στη χώρα μας οι φαρμακοβιομηχανίες καλούνται να κάνουν υποχρεωτική έκπτωση στα νέα φάρμακα κατ’ ελάχιστον 39,5% (25% συν 14-30% rebate) κι επιπλέον άγνωστο clawback στο τέλος του χρόνου, το οποίο προκύπτει από την υπέρβαση της προκαθορισμένης κάθε χρόνο δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης. Φέτος η δαπάνη αυτή έχει οριστεί στο 1,945 εκατομμύρια ευρώ.

Σύμφωνα πάντως με τα δημοσιευμένα στοιχεία στον ΕΟΦ, η αξία των φαρμάκων που διακινήθηκαν στη χώρα το 2015 έφτανε τα 5,603 δισεκατομμύρια ευρώ και το 2016 αυξήθηκε σε 5,820 δισεκατομμύρια ευρώ. Με τους μετριότερους υπολογισμούς, έστω ότι 75% -δηλαδή 4,2 δισ. ευρώ- αυτού του τζίρου το καρπώνεται η φαρμακοβιομηχανία (και το 25% οι λοιποί εμπλεκόμενοι, φαρμακαποθήκες, φαρμακοποιοί, ΦΠΑ κ.λπ.).

Το καθαρό κέρδος στα φάρμακα για το 2015 η ICAP το υπολόγισε σε 5,87%. Αυτό σημαίνει ότι οι 200 εταιρείες του χώρου καρπώθηκαν 246,5 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που αναμένεται να είναι λίγο-πολύ το ίδιο και για το 2016.