Η 31η Μαΐου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος με απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα παραθέτει σημαντικά δεδομένα για τις βλαβερές συνέπειες του καπνού, αλλά και τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος. 

Σημαντικά Δεδομένα

• Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει >4.000 χημικές ουσίες, με διαφορετικές ιδιότητες και επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, εκ των οποίων >250 είναι επιβλαβείς και >50 είναι καρκινογόνες.

• Παγκοσμίως, το κάπνισμα στοιχίζει ετησίως τη ζωή περίπου 8 εκατομμυρίων ανθρώπων και αποτελεί την πρώτη και σημαντικότερη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας. Στην Ελλάδα, περίπου το 1/5 του συνόλου των θανάτων, >20.000 ετησίως, αποδίδονται σε νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα (συμπεριλαμβανομένου τόσο του ενεργητικού όσο και του παθητικού καπνίσματος).

• Παγκοσμίως, σχεδόν το 40% των θανάτων εξ’ αιτίας όλων των μορφών καρκίνου και σχεδόν το 90% θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα μπορούν ν’ αποδοθούν στο κάπνισμα.

• Το κάπνισμα αποτελεί την κύρια αιτία για την εμφάνιση της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, ενώ υπολογίζεται ότι το 25% των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα οφείλεται στο κάπνισμα.

• Το κάπνισμα φαίνεται να συσχετίζεται με την αρνητική εξέλιξη και τις δυσμενείς επιπτώσεις από covid-19. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν πως οι καπνιστές είναι πιθανότερο να εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα από τον covid-19, να εισαχθούν στην μονάδα εντατικής θεραπείας και να χρειαστούν μηχανική αναπνευστική υποστήριξη ή και να χάσουν τη ζωή τους.

• Παρότι το ποσοστό των Ελλήνων ενηλίκων που καπνίζουν καθημερινά έχει μειωθεί σημαντικά, η Ελλάδα έχει το τρίτο υψηλότερο ποσοστό ενήλικων καθημερινών καπνιστών (27,3%) μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ.

• Μόνο 1 στους 4 Έλληνες  καπνιστές αναφέρουν μία τουλάχιστον προσπάθεια διακοπής κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους.

Οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος 

• Η διακοπή του καπνίσματος είναι η καλύτερη κίνηση που μπορεί να κάνει ο καπνιστής για την υγεία του. Επιφέρει τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα οφέλη και συνεπάγεται περισσότερα και υγιέστερα χρόνια ζωής. 

• Ήδη μέσα σε 12 ώρες μετά τη διακοπή του καπνίσματος, τα επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα μειώνονται και τα επίπεδα οξυγόνου επανέρχονται στο φυσιολογικό.

• 1 χρόνο μετά τη διακοπή του καπνίσματος, ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής μειώνεται κατά 50%.

• 10 χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος, ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα μειώνεται κατά 50%.

Στην Ελλάδα το νέο εθνικό σχέδιο κατά του καπνίσματος, ενισχύει και θωρακίζει την καθολική εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου με εθνικό στόχο τη μείωση του καπνίσματος κατά 30% μέχρι το 2025, κάτι που αποτελεί στόχο που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Οι τέσσερις βασικοί άξονες του εθνικού σχεδίου είναι:

1. Η προαγωγή της υγείας και της πρόληψης για να αποτραπεί η έναρξη του καπνίσματος, ειδικά σε νέους από 15 ετών και άνω.

2. Η προστασία των μη καπνιστών από το παθητικό κάπνισμα.

3. Η υποστήριξη στη διακοπή του καπνίσματος.

4. Ο έλεγχος και η ρύθμιση θεμάτων που αφορούν στα νέα προϊόντα καπνού.

Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας σχεδιάζει σειρά δράσεων, στο πλαίσιο της ενεργής υποστήριξης για τη διακοπή του καπνίσματος.

Παράλληλα, ο ΕΟΔΥ θα συμμετάσχει ως εθνική αρμόδια αρχή στην υλοποίηση της νέας Ευρωπαϊκής Κοινής Δράσης για την «Ενίσχυση της συνεργασίας στον Έλεγχο του Καπνού μεταξύ ενδιαφερόμενων Κρατών Μελών και Επιτροπής».