Το ερώτημα ακούγεται παράλογο αλλά δεν είναι.

Όταν στα μέσα του 18ου αιώνα έως και τα μέσα του 19ου (1760-1860) ξεκίνησε στην Αγγλία η βιομηχανική επανάσταση, οι αντιδράσεις από την πλευρά των τεχνιτών ήταν σφοδρότατες. Ήταν αδύνατον να συναγωνισθεί κάποιος με χειρωνακτική εργασία την απόδοση των μηχανών. Στην πορεία ωστόσο έγινε αντιληπτό από τους ίδιους πως το πρόβλημα δεν ήταν οι μηχανές, αλλά ο τρόπος εκμετάλλευσης τους από τον άνθρωπο. Και κατ' επέκτασιν ο τρόπος εκμετάλλευσης του ανθρώπου προς τον άλλον άνθρωπο.

Ο COVID-19 δεν είναι ακριβώς το πρόβλημα. Η δομή της κοινωνίας, όπως έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες ειδικά μετά τον Β΄ΠΠ, είναι το πρόβλημα. Ο άκρατος ανταγωνισμός, η θεοποίηση του χρήματος (όχι του πλούτου), το αδηφάγο "εγώ" και το "θέλω" ισοπεδώνοντας τα πάντα και τους πάντες. Ο COVID-19 ήλθε να επισημάνει (και να διορθώσει;) ακριβώς αυτά τα καρκινώματα του συστήματος.

Τι συνέβη; Τι άλλαξε;

Τίποτα. Η κοινωνία απλώς τροποποίησε κάποιες συνήθειες της. Διότι εφ' όσον παραμένουν οι προηγούμενες "αρχές" στον πυρήνα της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ο ιός παρείχε άθελά του (τον προσωποποιώ) άλλη μία ευκαιρία στο να ενισχυθούν οι ανισότητες. Μην ξεγελιέστε. Η επίδραση της πανδημίας είναι πολύ διαφορετική ανά κατηγορία επαγγελματικής κατάστασης και κοινωνικής θέσης. Όσες/οι έχουν εισόδημα από δημόσιο φορέα, ίσως και να μην αντιλήφθηκαν καθόλου τι έχει συμβεί στο οικονομικό πεδίο - και δεν είναι μομφή αυτό. Μεγάλο ωστόσο τμήμα της αγοράς έχει ξετιναχθεί και επειδή επικρατούν οι προαναφερθείσες συνθήκες, η πανδημία σήμανε για πολλούς και το οριστικό τέλος.

Οι "μεγάλοι" κάθε είδους (κυβερνήσεις τράπεζες, οργανισμοί) επίσης διείδαν στην πανδημία ευκαιρίες περαιτέρω επέκτασης της κυριαρχίας τους. Είναι οξύμωρο πως πολλές επιχειρήσεις ξαφνικά στράφηκαν στο "κράτος" για να επιδοτηθούν αντί να ασκήσουν πιέσεις να το περιορίσουν δραστικά. Και είναι εσφαλμένη η άποψη πως ο στόχος ήταν οι εργαζόμενοι και τα δικαιώματα τους· αυτός είναι καθαρός λαϊκισμός. Στόχος αυτή τη φορά (δοθείσης της ευκαιρίας) ήταν και είναι οι επιχειρήσεις.

Τα προηγούμενα οδήγησαν όλους και για διαφορετικούς λόγους στο να επιθυμούν την κατά το δυνατόν συντομότερη επανέναρξη της οικονομίας. Επιπροσθέτως η βεβιασμένη (κατά τη γνώμη μου) έναρξη της τουριστικής περιόδου, όπου προφανώς η κυβέρνηση σταθμίζοντας τα οικονομικά δεδομένα και την απαίτηση (εκφρασμένη ή μη) των επιχειρηματιών αλλά και του κοινού (προσέξτε το αυτό) ενέδωσε στις πιέσεις, αποτελεί ένα άκρως επικίνδυνο και μετέωρο βήμα. Ενας μήνας όμως ακόμα υπομονής και κλειστής οικονομίας θα διέλυε πολλές παρά φύσιν δομές και σαφώς θα υπήρχε πολύ μεγαλύτερη ασφάλεια έναντι του πάντα παρόντος COVID-19. Και όταν οι συνθήκες είναι οριακές και ακραίες, προκύπτουν και οι μεταβολές. Αλλά…

Από την άλλη πλευρά ένα μεγάλο ποσοστό έχει πειστεί πως δεν υπήρχε… τίποτα και είναι έτοιμο να δεχθεί κάθε είδους ολοκληρωτικό καθεστώς και υποδούλωση. Βλέπετε τα fake news έκαναν θαυμάσια τη δουλειά τους όλα αυτά τα χρόνια.

Μια χαρά λοιπόν, κανένα πρόβλημα. Σχεδόν… Διότι όλα αυτά λογαριάζονται χωρίς τον… ξενοδόχο με το χαρακτηριστικό όνομα COVID-19.

* Ο Τεύκρος Σακελλαρόπουλος είναι σκηνοθέτης - πολιτικός μηχανικός.