Η Τεχνολογία έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο και εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια σε όλους τους τομείς. Εισέρχεται στη ζωή μας και αλλάζει την καθημερινότητα μας σε όλα τα επίπεδα . Γεφυρώνει αποστάσεις , διευκολύνει την προσβασιμότητά μας σε νέες Υπηρεσίες και Αγαθά, δημιουργεί νέες μεθόδους θεραπευτικών παρεμβάσεων στον Τομέα της Ιατρικής και γενικότερα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο – ως εργαλείο ψυχαγωγίας, ενημέρωσης , εκπαίδευσης για την ανάπτυξη , την ευημερία και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Στο συγκεκριμένο όμως άρθρο θα εστιάσουμε στη χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και στο κατά πόσο η χρήση τους υποδηλώνει κάποια δεδομένα τα οποία χρειάζεται να μας προβληματίζουν.
Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας ειδικά την τελευταία δεκαετία . Τα πιο διαδεδομένα είναι το Facebook, YouTube, WhatsApp, Viber, Snapchat, Instagram, Twitter, Tumblr, Pinterest, Skype. Μέσω αυτών συναντηθήκαμε με παλιούς φίλους και γνωστούς , επικοινωνήσαμε ή γνωρίσαμε νέους ανθρώπους. Μέσα από αυτά ενημερωνόμαστε είτε εκφράζουμε τις απόψεις μας γύρω από ένα θέμα πολιτικό και κοινωνικό.
Επίσης μέσα από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης παρατηρεί κάνεις ότι δημιουργούνται Δίκτυα Κοινωνικής Αλληλεγγύης ή Ενημερωτικά που έχουν έναν κινητοποιητικό χαρακτήρα. Εδώ όμως πρέπει να σταθούμε στο εξής : Ο όγκος των Δεδομένων της Πληροφόρησης είναι τόσο μεγάλος που για να διακρίνουμε ποιες πληροφορίες είναι αξιόπιστες και ποιες όχι χρειάζεται ένα φιλτράρισμα που έγκειται στην κρίση και τα κριτήρια που θέτει ο κάθε χρήστης.
Το καθετί όμως στη ζωή μας έχει θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις ανάλογα με το πώς το χρησιμοποιεί, σε τι συχνότητα και με ποια σκοπιμότητα . Χωρίς να υπάρχουν πολλές έρευνες ακόμη για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα παρατηρείται ότι ορισμένοι άνθρωποι έχουν μια υπερέκθεση του εαυτού τους στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης . Εκθέτουν υπερβολικά την προσωπική τους ζωή , εμφανίζουν πολλές και διάφορες φωτογραφίες σε καθημερινή βάση για πού βρίσκονται και το τι κάνουν χωρίς κανέναν ουσιαστικό λόγο . Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως για ορισμένους ανθρώπους να λειτουργεί και ως εργαλείο αποδοχής και επιβεβαίωσης. Π.χ μια κοπέλα ή ένα αγόρι 20 χρονών που θα ανεβάσει μια φωτογραφία ενδεχομένως να εκτιμήσει και να αξιολογήσει τον εαυτό της από τον αριθμό των likes που θα της κάνουν ή από τα θετικά σχόλια που θα της γράψουν ή από το πόσους φίλους έχει και την ακολουθούν.
Αναμφισβήτητα τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης αποτελούν έναν νέο τρόπο επικοινωνίας και δεν υπάρχει καμία πρόθεση να απαξιώσουμε ή να διαστρεβλώσουμε αυτή τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται . Όμως ας αναρωτηθεί κανείς μήπως οι άνθρωποι εκθέτουν υπερβολικά τον εαυτό τους ; Και για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό; Είναι ένας νέος τρόπος ζωής ή μήπως κρύβεται κάτι άλλο ;
Παρατηρείται επίσης ότι είναι ορισμένοι χρήστες αφιερώνουν ώρες ατελείωτες καθημερινά στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης . Πέρα από τον κίνδυνο εθισμού που εμφανίζεται , υπάρχει κάτι πιο ανησυχητικό. Ορισμένοι άνθρωποι προσπαθούν να αντικαταστήσουν την άμεση επαφή και επικοινωνία , τη ψυχαγωγία , το φλερτ , την «πραγματική» ζωή μέσα από αυτά . Όμως κανένα μέσο Κοινωνικής Δικτύωσης αυτό δε μπορεί να το κάνει . Η πραγματική ζωή βρίσκεται εκεί έξω. Στους χώρους εστίασης , ψυχαγωγίας , στα Πανεπιστήμια , στο Σχολείο , στο χώρο εργασίας μας.
Η υπερβολική χρήση πολλές φορές υποκρύπτει μοναξιά , κοινωνική απομόνωση, κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές , θλίψη , φόβο να βγούμε εκεί έξω και να γνωρίσουμε νέους ανθρώπους , νέα μέρη , καινούρια ταξίδια μέσα από άγνωστες αλλά ενδιαφέρουσες διαδρομές.
Υπάρχει όμως και η άλλη διάσταση βέβαια που μας δείχνει ότι τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης συμβάλλουν στο να προωθήσει κανείς και να προβάλλει τη δουλειά του , το ποιος είναι με έναν άμεσο και γρήγορο τρόπο απευθυνόμενος σε πολλούς ανθρώπους χωρίς να μετακινηθεί και χωρίς να σπαταλήσει πολύ χρόνο , να ενημερωθεί , να διαβάσει ή να παρακολουθήσει ένα εκπαιδευτικό υλικό . Σε αυτό το σημείο όμως χρειάζεται προσοχή στο πως εκθέτει κανείς τον εαυτό του και επικοινωνεί με τους ανθρώπους ειδικά με όσους γνωρίζει για πρώτη φορά μέσω Διαδικτύου . Η εμπειρία μέχρι στιγμής όμως δείχνει ότι έχουν σημαντικό ποσοστό επιρροής και διαμόρφωσης της κοινής Γνώμης.
Χρειάζεται λοιπόν σύνεση, μέτρο και αποφυγή κάθε είδους υπερβολής σε οποιαδήποτε χρήση κάνουμε. Εξάλλου ο σκοπός δεν είναι να δημιουργήσουμε ένα φοβικό σύνδρομο απέναντι στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης αλλά να τα αξιοποιήσουμε και να τα χρησιμοποιήσουμε προς όφελός μας χωρίς να αντικαθιστούν την πραγματικό κόσμο που βρίσκεται εκεί έξω και την άμεση επαφή μας με τους ανθρώπους .
Ο Απόστολος Λαζαρόπουλος είναι Κοινωνικός Λειτουργός , Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας , Κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος στις Επιστήμες Εκπαίδευσης και Αγωγής του Πανεπιστημίου Πατρών , Πρώην Πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος . Λειτουργεί Γραφείο Συμβουλευτικής Υποστήριξης και Παροχής Κοινωνικών Υπηρεσιών στην Πάτρα.
