Αργότερα από κάθε άλλη σχολική χρονιά έπεσε φέτος η σχολική αυλαία. Μια περιπετειώδης και αγχώδης σχολική περίοδος έφτασε στο τέλος της. Η επαναλειτουργία των σχολείων τον τελευταίο μήνα μετά την τρίμηνη περίπου διακοπή τους φαίνεται πως λειτούργησε ευεργετικά για τους μαθητές. Τα σχολεία λειτούργησαν ικανοποιητικά με τις φιλότιμες προσπάθειες όλων των εκπαιδευτικών.
Η επάνοδος των μαθητών στο σχολείο, λειτούργησε επ' ωφελεία τους, γιατί πρωτίστως επανήλθαν στο φυσικό τους χώρο και βρέθηκαν δίπλα στους συμμαθητές τους και τους δασκάλους τους. Η μαθησιακή διαδικασία στο σχολείο δεν μπορεί, άλλωστε, να υποκατασταθεί με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, που ήταν εξ ανάγκης διαδικασία.
Η λειτουργία των σχολικών τμημάτων με λιγότερους μαθητές βοήθησε ώστε το διδακτικό αποτέλεσμα να είναι πιο ικανοποιητικό. Ο δάσκαλος, εφόσον διδάσκει σε ολιγομελή τμήματα, έχει περισσότερο χρόνο να ασχολείται με τον κάθε μαθητή, με αποτέλεσμα να ωφελούνται ιδιαίτερα οι πιο αδύναμοι μαθητές και εκείνοι που εμφανίζουν δυσκολίες. Οι μαθητές, επίσης, είναι περισσότερο προσηλωμένοι στο μάθημα, εφόσον κάθονται μόνοι τους στο θρανίο και έτσι περιορίζεται η διάσπαση προσοχής τους.
Η προσήλωση, ακόμη, μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών στη μεγιστοποίηση και τήρηση των κανόνων υγιεινής και καθαριότητας καταγράφεται στα θετικά σημεία της επαναλειτουργίας των σχολείων.
Επιπλέον, τα σχολεία μοσχοβόλησαν με την παρουσία καθαριστών καθ' όλη τη διάρκεια λειτουργίας τους, με αποτέλεσμα όλοι να αισθάνονται πιο ασφαλείς και καθαροί στο σχολικό χώρο. Η καθαριότητα των σχολείων στο μέγιστο βαθμό πρέπει να παγιωθεί ως τακτική από την ελληνική πολιτεία και να αποτελεί αυτονόητη υποχρέωσή της.
Στα αρνητικά αυτής της περιόδου ήταν η εναλλάξ προσέλευση στο σχολείο, που αποσυντονίζει το μαθητή, διακόπτει το παιδαγωγικό έργο και δημιουργεί προβλήματα με τη διαχείριση της διδακτέας ύλης.
Η μη λειτουργία των ολοήμερων τμημάτων, καθώς και της πρωινής ζώνης επιβαρύνει τους γονείς που εργάζονται και επηρεάζει κυρίως τις πιο αδύναμες και ευάλωτες οικογένειες.
Τα περιοριστικά μέτρα αποτελούν εμπόδιο στην κοινωνικοποίηση των μαθητών. Στα διαλείμματα οι μαθητές του κάθε τμήματος οδηγούνται σε συγκεκριμένο σημείο του αύλειου χώρου και δεν έρχονται σε επαφή με άλλα παιδιά, με αποτέλεσμα να διαπιστώνεται αμηχανία και αποξένωση από τους μαθητές των υπολοίπων τμημάτων.
Οι αρχές της παιδαγωγικής, επίσης, υποχώρησαν μπροστά στις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς, δημιουργώντας ενίοτε ένα ψυχρό περιβάλλον. Το παιχνίδι, η πρωινή σύναξη, η ελευθερία στο διάλειμμα, ο συνωστισμός στο κυλικείο απουσίασαν, με αποτέλεσμα να υπάρξει περιορισμός της ελεύθερης επικοινωνίας των μαθητών και της ανάπτυξης μορφών κοινωνικού παιχνιδιού.
Η περιορισμένη επικοινωνία ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς μαζί με τον περιορισμό της μαθητικής επικοινωνίας διαφοροποιούν τον τρόπο λειτουργίας του σχολείου και επαναπροσδιορίζουν την επίδραση του ψυχολογικό-κοινωνικού περιβάλλοντος της σχολικής τάξης στη μάθηση και την ανάπτυξη.
Από τη βραχύβια λειτουργία των σχολείων σύμφωνα με τη νέα κανονικότητα θα πρέπει να αξιοποιηθούν για την επόμενη σχολική χρονιά, όλα εκείνα τα οφέλη που θα συμβάλουν στην καλύτερη λειτουργία τους, αλλά και θα αποτελέσουν αντίδοτο στην ενδεχόμενη νέα απειλή της πανδημίας.
* Ο Τάσος Σταυρογιαννόπουλος είναι πρόεδρος του Συλλόγου Δασκάλων & Νηπιαγωγών Πάτρας.
