Στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση η πράξη της µάθησης συντελείται ανεξάρτητα από την διδασκαλία και διαφέρει από τη συµβατική εκπαίδευση στο ότι δεν βασίζεται στην πρόσωπο µε πρόσωπο µετάδοση της γνώσης, αλλά στην εξατοµικευµένη µάθηση, κυρίως µέσα από την κατ' ιδίαν µελέτη του διδακτικού υλικού. Η καινοτοµία αυτή δηµιουργεί µια σειρά αλλαγών στη σχέση διδάσκοντα - διδασκοµένων. Διαµορφώνονται αλληλεπιδραστικές σχέσεις µεταξύ των δύο αυτών µερών, οι οποίες συµβάλλουν στην αποτελεσµατική µάθηση.
Στα πλαίσια της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης η επικοινωνία µεταξύ του
εκπαιδευτικού φορέα και των εκπαιδευοµένων δύναται να έχει διττή υπόσταση:
α) µονόδροµη ή προσοµοιωµένη, υπό τη µορφή προ-δηµιουργηµένων υλικών διδασκαλίας που στέλνονται από το φορέα υποστήριξης και περιλαµβάνει εκπαιδευόµενους σε αλληλεπίδραση µε τα κείµενα και
β) αµφίδροµη, µε την οποία οι εκπαιδευόµενοι επικοινωνούν πραγµατικά µε τους εκπαιδευτές και έχουν πρόσβαση σε προσωπική διδασκαλία και καθοδήγηση.
Οι περισσότεροι φοιτητές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης έχουν ανάγκη υποστήριξης, γιατί συχνά δυσκολεύονται να χρησιµοποιήσουν το διδακτικό υλικό, δεν διαθέτουν τις κατάλληλες δεξιότητες µελέτης, δεν γνωρίζουν πώς να γράφουν εργασίες και πώς να προσεγγίζουν κριτικά το διδακτικό υλικό, δεν έχουν κατάλληλη αυτό-οργάνωση, δυσπιστούν στον καινούργιο τρόπο µάθησης, έχουν άσχηµες ή διαφορετικού τύπου εκπαιδευτικές εµπειρίες ή δεν έχουν αυτοπεποίθηση ότι µπορούν να επιτύχουν τους εκπαιδευτικούς στόχους.
Ο διδάσκων στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση αναλαµβάνει το ρόλο του καθηγητή-συµβούλου. Ο καθηγητής-σύµβουλος, με τη συναισθηµατική νοηµοσύνη που διαθέτει, φροντίζει να φέρνει τους φοιτητές του αντιμέτωπους µε τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις τους, τις οποίες αποφεύγουν. Φροντίζει να χειρίζεται τόσο τα δικά του συναισθήµατα όσο και της οµάδας του, ειλικρινά και µε τον πλέον κατάλληλο τρόπο, ώστε να τους δίνει τη δυνατότητα να εργάζονται οµαλά και αρµονικά για την επίτευξη του κοινού τους στόχου.
Ο καθηγητής-σύµβουλος οφείλει να λειτουργεί για το διδασκόµενο όχι ως ποµπός γνώσεων µέσα από στείρα διδασκαλία, αλλά, µέσα από τις επικοινωνιακές του δεξιότητες, ως φορέας αλλαγής, υποστηρικτής, εµψυχωτής, συντονιστής, καθοδηγητής, χαρακτηριστικά που συνθέτουν τη συναισθηµατική νοηµοσύνη.
Η συναισθηµατική νοηµοσύνη απαιτεί τον σωστό χειρισµό των συναισθημάτων, ώστε αυτά να εκφράζονται αποτελεσµατικά και µε τον κατάλληλο τρόπο, δίνοντας στους ανθρώπους την ευκαιρία να συνεργάζονται αποτελεσµατικά, οµαλά και αρµονικά, για την επίτευξη κοινών στόχων. Στη σχέση µεταξύ διδάσκοντα και διδασκοµένου στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τα συναισθήµατα θεωρούνται από τους βασικότερους παράγοντες επιτυχίας.
*Ο Παύλος Παπαλαμπρακόπουλος είναι Επιστημονικός Συνεργάτης του Πανεπιστημίου Πατρών, Οικονομολόγος, με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης στην Εκπαιδευτική Πολιτική
