Ανησυχητικά είναι τα μηνύματα που φθάνουν, από ολόκληρο τον κόσμο, σχετικά με τις δραματικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, στους χώρους πολιτισμού.
Και δεν μιλάμε μόνο για μικρούς χώρους και μεμονωμένα καλλιτεχνικά στέκια αλλά για κάποια από τα μεγαλύτερα μουσεία, τις διασημότερες συναυλιακές αίθουσες και τις πλέον δημοφιλείς θεατρικές σκηνές του πλανήτη που εκπέμπουν SOS και προσπαθούν απεγνωσμένα να επινοήσουν αποδοτικές λύσεις προκειμένου να καταφέρουν να επιβιώσουν. Κάποιοι τα καταφέρνουν και κάποιοι άλλοι όχι...
Σοκ στα παγκόσμια πολιτιστικά δρώμενα προκάλεσε η προ ημερών η ανακοίνωση της περίφημης Μετροπόλιταν Όπερας της Νέας Υόρκης πως θα παραμείνει κλειστή για όλη την καλλιτεχνική περίοδο 2020 – 2021. Ο «ναός» της παγκόσμιας καλλιτεχνικής δραστηριότητας, που έχει φιλοξενήσει στο παρελθόν, τους διασημότερους καλλιτέχνες, σχήματα και παραστάσεις της υφηλίου, επέλεξε το λουκέτο ως έσχατη λύση καθώς η μαύρη τρύπα που άνοιξε από τον περασμένο Μάρτιο, οπότε έκλεισε λόγω κορωνοϊού, μέχρι σήμερα, είναι πολύ μεγάλη και θεωρείται απίθανο να καλυφθεί με τις υπάρχουσες περιοριστικές συνθήκες. Η ζημία των πρώτων έξι μηνών της κρίσης ανέρχονται σε 150 εκατομμύρια δολάρια κι ένα ενδεχόμενο come back εν τω μέσω της πανδημίας, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην δεύτερη ισχυρή φάση της, θεωρήθηκε πως θα έθετε σε άμεσο κίνδυνο την βιωσιμότητα του κορυφαίου παγκοσμίως πολιτιστικού ιδρύματος. Η κατάσταση θα επανεξεταστεί από Σεπτέμβρη.
Σε αντίθεση με την Μετροπόλιταν Όπερα άλλοι οργανισμοί στράφηκαν σε διαφορετικές λύσεις οι οποίες σχετίζονται με την εκμετάλλευση των χώρων τους αλλά και των εκθεμάτων τους ως πηγή εσόδων παράλληλα με την καλλιτεχνική τους δραστηριότητα η οποία θα είναι, σε κάθε περίπτωση, κατά πολύ μειωμένη, σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Το Μουσείο του Μπρούκλιν, για παράδειγμα, αποφάσισε να βγάλει στο σφυρί κάποια από τα έργα της συλλογής του προκειμένου να εξασφαλίσει τα απαραίτητα έσοδα για την βιωσιμότητά του. Θα διαθέσει λοιπόν προς πώληση, για αρχή τουλάχιστον, 12 πολύτιμα έργα που φέρουν σημαντικές υπογραφές όπως αυτές των Francesco Botticini, Donato de’ Bardi, Giovanni dal Ponte κ.α. Τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν θα διατεθούν για τις πάγιες λειτουργικές ανάγκες του μουσείου αλλά και για την κοστοβόρα συντήρηση των έργων του φιλοξενεί.
Το πολυκέντρο τέχνης Lowry του Σάλφορντ, πάλι, προτίμησε, να μετατρέψει τρεις θεατρικούς χώρους του σε δικαστικές αίθουσες προκειμένου να επωφεληθεί οικονομικά από τα έσοδα των ενοικίων. Η συμφωνία με το βρετανικό υπουργείο Δικαιοσύνης έχει ήδη κλειστεί είναι βρίσκεται στο στάδιο της υλοποίησης. Έτσι λοιπόν, τις καθημερινές, από το πρωί μέχρι το μεσημέρι, θα εκδικάζονται υποθέσεις ενώ τα απογεύματα και τα Σαββατοκύριακα η τέχνη θα παίρνει τη σκυτάλη και πάλι μέσα από την παρουσίαση θεατρικών παραστάσεων και εκθέσεων.
Η παραπάνω λύση έμοιαζε μονόδρομος για την διάσωση του υπερσύγχρονου πολιτιστικού κέντρου το οποίο είδε τα έσοδά του να μειώνονται στο δραματικό ποσοστό του 95% από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα. «Η συνεργασία μας αυτή με τα δικαστήρια ήταν το κλειδί για να διατηρήσουμε την επαφή με το κοινό μας, να ανεβάσουμε καινούργιες καλλιτεχνικές δουλειές στις σκηνές μας και να ανοίξουμε τις γκαλερί μας» εξηγεί η διευθύνουσα σύμβουλος του πολυχώρου Τζούλια Φόσερ και συμπληρώνει με νόημα: «Δίχως αυτήν την οικονομική συνεργασία όλα αυτά δεν θα ήταν εφικτά».
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως η ιδέα για την παραπάνω συνεργασία έπεσε στο τραπέζι από τους υπεύθυνους του πολιτιστικού κέντρου οι οποίοι, από τον Μάρτιο κι έπειτα, επιδόθηκαν σε ένα σαφάρι διαβουλεύσεων με στόχο να βρουν τους κατάλληλους τρόπους μέσω των οποίων θα κατάφερναν να εξασφαλίσουν την περαιτέρω λειτουργία τους κατά τον δύσκολο χειμώνα που, από τότε κιόλας, διαφαινόταν πως έρχεται.
Τελικά τα κατάφεραν αποτελώντας ένα πολύ καλό παράδειγμα για αντίστοιχους χώρους σε ολόκληρο τον κόσμο. Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε, βεβαίως, πως είχαν με το μέρος τους την Πολιτεία η οποία επέλεξε να τους στηρίξει σε αυτούς τους εξαιρετικά δύσκολους καιρούς. Παράδειγμα το επίσης συνίσταται προς ευρύτερη μίμηση εάν δεν θέλουμε να βρεθούμε ενώπιον μιας τραγικής σιγής της πολύτιμης φωνής του παγκόσμιου πολιτισμού.
