Κατατέθηκε την Παρασκευή στη Βουλή από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ο προϋπολογισμός του 2016 και το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα ως το 2018. Στο υπουργείο Οικονομικών θεωρούν ότι ήδη υπάρχει «κόπωση» των φορολογουμένων, οι οποίοι εκλήθησαν μέσα σε έξι μήνες (από τον περασμένο Σεπτέμβριο ως τον ερχόμενο Φεβρουάριο) να καταβάλουν φόρο εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, τέλη κυκλοφορίας και τον αυξημένο φόρο πολυτελείας, ενώ «τρέχουν» και οι αυξημένοι συντελεστές του ΦΠΑ.
Για αυτό και υπάρχει αγωνία για τη συγκέντρωση φόρων 12 δισ. ευρώ (!) που πέφτουν μαζεμένοι στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις το επόμενο διάστημα. Η προετοιμασία τόσο του προϋπολογισμού, όσο και του μεσοπρόθεσμου έγινε σε συνεργασία με την τρόικα τις προηγούμενες ημέρες και ήδη έχουν αναθεωρηθεί σε σχέση με το προσχέδιο προϋπολογισμού οι προβλέψεις για την οικονομία. Ωστόσο το κλειδί για να βγούμε από το τούνελ είναι ασφαλώς είναι η απελευθέρωση της δόσης των 2 δισ. ευρώ για εξόφληση χρεών του Δημοσίου και η επιτάχυνση των δημοσίων επενδύσεων που έχουν μείνει δραματικά πίσω.
Στο βασικό σενάριο προβλέπεται ότι το 2015 η ύφεση της οικονομίας θα είναι «ήπια» και δεν θα ξεπεράσει το 1,5% του ΑΕΠ. Και αυτό δεδομένου ότι τους καλοκαιρινές μήνες υποχώρησε μόλις κατά 0,5%, παρά τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων και την πολιτική αβεβαιότητα στο ζενίθ. Είναι προφανές ότι η οικονομία διασώθηκε από το ρεκόρ του τουρισμού. Για το 2016 οι τελευταίες προβλέψεις είναι ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί περί το 1,2%, με πιο δύσκολο διάστημα τους πρώτους τρεις μήνες της χρονιάς που οι φορολογούμενοι θα είναι εξαντλημένοι οικονομικά από τα φορολογικά βάρη και τα έξοδα του χειμώνα. Μοναδική διέξοδος για την κυβέρνηση είναι να εξοφλήσει υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τους προμηθευτές. Για την ακρίβεια, να καταβάλει 1,9 δισ. ευρώ (λογαριασμοί που έμειναν εφέτος απλήρωτοι). Γι' αυτό ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δίνει απόλυτη προτεραιότητα στην έγκριση της καταβολής της δόσης (ύψους 2 δισ. ευρώ).
Ταυτόχρονα ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Γιώργος Σταθάκης πιέζεται να αυξήσει την απορροφητικότητα των πόρων του ΕΣΠΑ και να εξοφλήσει τους εργολάβους καθώς το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων έχει μείνει πίσω (οι δαπάνες ανέρχονται σε 2,8 δισ. ευρώ έναντι στόχου 6,4 δισ. ευρώ) και ως το τέλος του έτους πρέπει να δαπανηθούν 3,5 δισ. ευρώ (!).
Με αυτά τα δεδομένα η κυβέρνηση μπορεί να κλείσει τον προϋπολογισμό του 2015 με πολύ χαμηλό έλλειμμα (0,1% του ΑΕΠ), αλλά οι ειδικοί είναι επιφυλακτικοί λόγω της «φορολογικής κόπωσης» της οικονομίας. Ωστόσο, αν όλα πάνε καλά με την έγκριση της δόσης και την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, εκτιμούν ότι θα αλλάξει το κλίμα και θα υπάρξει η δυνατότητα επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος της τάξεως του 0,25% του ΑΕΠ από τους πρώτους κιόλας μήνες του 2016. Οι ίδιοι σημειώνουν ότι είναι «αστοχία» στο τέλος Οκτωβρίου ο προϋπολογισμός να εμφανίζει πρωτογενές πλεόνασμα 4,5 δισ. ευρώ (!), όταν το Δημόσιο πρέπει να ρίχνει χρήμα στην αγορά.
Το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα αναμένεται να στηρίζεται στις τελευταίες προβλέψεις για την ελληνική οικονομία, και αυτές είναι οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ για ύφεση 1,4% εφέτος, 1,2% το 2016 και επιστροφή στην ανάπτυξη με ρυθμό 2,1% το 2017. Το μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένει η υψηλή ανεργία, που βρίσκεται στο 24,6% και αναμένεται να κινείται πάνω από το 20% και μετά το 2017, όταν η οικονομία αρχίσει να ανακάμπτει αισθητά.
