«Τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού κατά των τελευταίων παραλλαγών της Covid-19 και της γρίπης ασκούν πίεση στα συστήματα υγείας αυτόν τον χειμώνα», δήλωσαν στο Ρόιτερς κορυφαίοι αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και σε άλλα μέρη του κόσμου, υπάρχουν πληροφορίες τις τελευταίες εβδομάδες για αυξανόμενες νοσηλείες, που συνδέονται με λοιμώξεις του αναπνευστικού. Τα ποσοστά των θανάτων έχουν, επίσης, αυξηθεί μεταξύ των πιο ηλικιωμένων ενηλίκων σε μερικές περιφέρειες, όμως βρίσκονται πολύ κάτω απ’ ό,τι κατά την κορύφωση της πανδημίας της Covid.

Η κυβέρνηση της Ισπανίας επανέφερε την απαίτηση για μάσκα σε υγειονομικές εγκαταστάσεις, όπως έκαναν και μερικά δίκτυα νοσοκομείων στις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Υπερβολικά πολλοί άνθρωποι έχουν ανάγκη σοβαρής ιατρικής περίθαλψης για γρίπη, για Covid, παρόλο που μπορούμε αυτό να το εμποδίσουμε», δήλωσε η Μαρία Βαν Κερκόβε, προσωρινή διευθύντρια επιδημικής και πανδημικής προετοιμασίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Η ίδια επικαλέσθηκε «απίστευτα χαμηλά» ποσοστά εμβολιασμού κατά της γρίπης και της Covid σε πολλές χώρες αυτή την περίοδο, καθώς ο κόσμος προσπαθεί να αφήσει πίσω του την πανδημία και τους περιορισμούς της.

Κυβερνήσεις πασχίζουν να ενημερώσουν για τους κινδύνους, που εξακολουθεί να δημιουργεί η Covid και τα οφέλη του εμβολιασμού, μετά το Μάιο του 2023, που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε ότι η Covid-19 δεν αποτελεί πλέον κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, λένε ειδικοί στις λοιμώδεις νόσους και υγειονομικοί αξιωματούχοι.

Μόνο 19,4% των ενήλικων αμερικανών έχουν κάνει αυτή την περίοδο το εμβόλιο κατά της Covid, σύμφωνα με τα στοιχεία των Κέντρων Ελέγχου Ασθενειών (CDC) των Ηνωμένων Πολιτειών, παρά τη σύσταση να κάνουν όλοι οι ενήλικες το επικαιροποιημένο εμβόλιο, που εμποδίζει τη σοβαρή νόσηση.

«Δεν πιστεύουμε πως έχουν κάνει αρκετοί άνθρωποι το επικαιροποιημένο εμβόλιο κατά της Covid», λέει σε συνέντευξή της η διευθύντρια των CDC, Μάντι Κοέν. «Οι άνθρωποι εξακολουθούν να μην καταλαβαίνουν πως η Covid εξακολουθεί να είναι μια πιο σοβαρή ασθένεια από τη γρίπη».

Η γρίπη αντιπροσώπευε το 5,2% των επισκέψεων στα τμήματα επειγόντων περιστατικών στις ΗΠΑ, σε σύγκριση με 3% για την Covid την εβδομάδα, που έληξε στις 30 Δεκεμβρίου. Εντούτοις, η Covid ευθυνόταν για 10,5 στις 100.000 νοσηλείες την περίοδο αυτή, σε σύγκριση με 6,1 ανά 100.000 νοσηλείες για τη γρίπη.

Τα περισσότερα από τα επικαιροποιημένα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση παρασκευάζονται από την Pfizer με την εταίρο της, τη γερμανική BioNTech, ή από τη Moderna.

Στην Ευρώπη, η γρίπη κυκλοφορεί σε υψηλότερα ποσοστά από την Covid, όπως ανακοίνωσε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών (ECDC). Συνολικά το 24% ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος τεστ βρέθηκε θετικό την τελευταία εβδομάδα του 2023, καταγράφοντας αύξηση από το 19%, που ήταν δεκαπέντε ημέρες νωρίτερα.

Τα ποσοστά είναι παρόμοια με προηγούμενες περιόδους εποχικής γρίπης, λέει ο ειδικός του ECDC για τους ιούς του αναπνευστικού, Εντοάρντο Κολζάνι. «Τώρα, όμως, έχουμε την Covid-19 ως νέο, ανεπιθύμητο επισκέπτη», προσθέτει.

Το ECDC δεν έχει ποσοστά εμβολιασμού για την ευρωπαϊκή ήπειρο τόσο για τη γρίπη όσο και για την Covid, όμως ο Κολζάνι δήλωσε πως προηγούμενα δεδομένα έδειξαν ότι τα επίπεδα του εμβολιασμού κατά της Covid είναι πολύ κάτω απ’ αυτά που απαιτούνται σε μια πανδημία.

Στην Ευρώπη, τα νέα εμβόλια κατά της Covid συνιστώνται μόνο σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως οι ηλικιωμένοι και οι άνθρωποι σε ανοσοκαταστολή. Μεταξύ των ομάδων αυτών, ο ΠΟΥ λέει πως η εμβολιαστική κάλυψη θα πρέπει να είναι 100%.

Τα ποσοστά της Covid αυξάνονται, επίσης, στο νότιο ημισφαίριο στη διάρκεια του καλοκαιριού, όπως ανακοίνωσε ο ΠΟΥ, επειδή δεν πρόκειται ακόμη για έναν εποχικό ιό.

Τον περασμένο μήνα αναφέρθηκαν διεθνώς 850.000 νέα κρούσματα της Covid και 118.000 νέες νοσηλείες – αύξηση από το Νοέμβριο κατά 52% και 23% αντιστοίχως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ο οποίος πρόσθεσε πως οι πραγματικοί αριθμοί είναι πιθανόν υψηλότεροι.

Τα εμβόλια εξακολουθούν να είναι πολύ αποτελεσματικά για την πρόληψη της σοβαρής νόσου, ακόμη κι αν δεν εμποδίζουν τη μόλυνση, λένε εμπειρογνώμονες.

Πρόσφατη μελέτη στην επιθεώρηση Lancet Infectious Diseases από το Ινστιτούτο Καρολίνσκα και το Νοσοκομείο Ντάντεριντ στη Σουηδία έδειξε ότι το επικαιροποιημένο εμβόλιο, το οποίο στοχεύει την παραλαγή XBB.1.5 του κορονοϊού, μειώνει τον κίνδυνο νοσηλείας για Covid κατά 76,1% σε πρόσωπα, που έχουν μολυνθεί από τις πιο πρόσφατες παραλλαγές, με βάση τα μητρώα δημόσιας υγείας για τους ενηλίκους άνω των 65 ετών.

Τα φετινά εμβόλια γρίπης, τα οποία παράγονται από διάφορες φαρμακοβιομηχανίες, εκτιμάται ότι μειώνουν τον κίνδυνο νοσηλείας κατά 52%, όμως η «κόπωση με τον εμβολιασμό κατά της Covid» αποτελεί εμπόδιο στην εκστρατεία εμβολιασμού, όπως δήλωσε ο Κολζάνι.

Στην Ιταλία, για παράδειγμα, 8,6% του πληθυσμού, που καλείται να εμβολιασθεί, έχει κάνει την τρίτη ενισχυτική δόση κατά της Covid μετά την αρχική σειρά των εμβολιασμών, όπως έδειξαν στις 7 Ιανουαρίου τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας.

Τα στοιχεία για τη γρίπη δεν είναι ακόμα διαθέσιμα, όμως σε μελέτη της Federfarma, της ένωσης των ιταλικών φαρμακείων, αναφέρεται πως 15% των Ιταλών εμβολιάσθηκαν κατά της γρίπης το περασμένο φθινόπωρο, σε σύγκριση με λίγο πάνω από 20% κατά την προηγούμενη περίοδο εποχικής γρίπης.